Jak zarządzać stadem, by zapobiec zapasaniu krów?

Hodowcy często nie zdają sobie sprawy, jak szkodliwe dla ich finansów jest zapasanie się krów, będące główną przyczyną problemów zdrowotnych w okresie zasuszenia i kolejnej laktacji. Jak mu zapobiegać?

Trafiająca do hodowcy informacja o białku na poziomie 3,6%, tłuszczu wynoszącym 4,6% i co za tym idzie – wyższej cenie za odstawione do mleczarni mleko, cieszy wielu. Tymaczasem w przypadku najpopularniejszych w Polsce krów rasy HF, powinien to być alarm prowokujący do przeprowadzenia kontroli stada i ustalenia, jaka jest przyczyna tak wysokich parametrów. Należy pamiętać, że mleko w zbiorniku to średnia ze wszystkich dojonych zwierząt, a więc w stadzie jest grupa krów o jeszcze wyższych parametrach. 
 

Kontrola przyrostu masy 

Zbyt wysoki (powyżej 3,8) wskaźnik oceny kondycji krów BCS (wynik kondycji ciała) oraz niski udój dzienny u wysoko cielnej krowy mogą świadczyć o jej zapasieniu się. Taka sytuacja uzasadnia przyspieszenie rozpoczęcia okresu zasuszenia nawet o jeden miesiąc. Kontrolowanie w ten sposób przyrostu masy ciała jest mniej ryzykowne niż dopuszczenie do wystąpienia groźnego syndromu tłustej krowy – głównej przyczyny problemów zdrowotnych w okresie zasuszenia i kolejnej laktacji. 
 

Analiza parametrów 

W celach profilaktycznych, w stadach objętych kontrolą PFHBiPM, należy stale kontrolować na tabulogramie średnią z przedziału 200-300 dnia laktacji i dokładnie analizować parametry mleka. W przypadku wątpliwości warto zweryfikować te dane, kontrolując indywidualne wyniki poszczególnych zwierząt. Dla tej grupy (200-300 dzień laktacji) zasadne jest wprowadzenie drugiego TMR o niższej zawartości energii i białka, bądź ograniczenie podaży paszy w stacji żywieniowej lub robocie dla wybranych krów. Jeśli taka zmiana nie jest możliwa, należy rozważyć wsparcie wątroby zastępując standardowy premiks witaminowo-mineralny np. preparatem Naszmix Elit Hepa SC. Oczywiście nie jest to panaceum na nieprawidłowości w żywieniu, ale przy powyższych założeniach, wprowadzenie dawki leczniczej niacyny pomoże zregenerować obciążoną wątrobę, co w dłuższym okresie będzie działało prozdrowotnie na cały organizm. W sytuacji, kiedy wiemy, że stado jest już zatuczone, należy wprowadzić powyższy premiks w okresie zasuszenia właściwego, na czas 45 dni. 

W perspektywie kolejnych lat właściwym będzie także dokonanie selekcji i wyrównanie stada pod względem genetycznym, aby znajdowało się w nim jak najwięcej zwierząt dobrze tolerujących styl żywienia stosowany w danym gospodarstwie. Dzięki temu ograniczymy możliwości popełniania błędów. 


Materiał ukazał się w „Magazynie Najbliżej Rolnika” nr 1/2025 (19)