Komórki somatyczne w mleku – jak obniżyć ich poziom?

Poziom komórek somatycznych w mleku stanowi ważny wskaźnik zdrowia wymienia krów, a jego kontrola jest niezbędna do utrzymania wysokiej jakości mleka. Niekorzystne czynniki, takie jak złe warunki higieniczne czy błędy żywieniowe, mogą prowadzić do wzrostu ich liczby, co skutkuje poważnymi stratami ekonomicznymi w produkcji mleka. Jak skutecznie zapobiegać zakażeniom i chorobom metabolicznym?

Czym są komórki somatyczne w mleku i dlaczego ich poziom ma znaczenie?

Kontrola liczby komórek somatycznych (LKS) w mleku pozwala określić stan zdrowia wymienia. Obecnie mleczarnie preferują mleko, w którym LKS kształtuje się na poziomie poniżej 400 tys. szt./ml mleka. Fizjologicznie w zdrowym wymieniu, w którym stale odbywa się proces regeneracji nabłonków i obrony przez szkodliwymi mikroorganizmami, występuje ok. 100-150 tys. komórek somatycznych w 1 ml mleka. Jest to genetycznie ustalona liczba komórek zdrowego wymienia. Poziom LKS wzrasta przy oddziaływaniu na wymię niekorzystnych warunków środowiskowych i popełnianych błędów żywieniowych.
 

Wpływ warunków środowiskowych na wzrost LKS

Ze względu na ww. czynniki, wzrost komórek somatycznych możemy podzielić na środowiskowe (wywołane przez bakterie, grzyby i wirusy), oraz żywieniowe (prowadzące do chorób metabolicznych). Stany zapalne na podłożu środowiskowym powodują największe straty ekonomiczne w produkcji mleka. Najczęstszymi źródłami zakażenia są: obora i hala udojowa.
 

Znaczenie higieny doju i dezynfekcji legowisk

Podstawowym sposobem radzenia sobie z drobnoustrojami środowiskowymi jest poprawa warunków higienicznych i częsta dezynfekcja legowisk, np. preparatem do suchej dezynfekcji MS Uni-Cal DETA, który może być bezpiecznie stosowany w obecności zwierząt. Higiena doju jest kluczowa w ograniczeniu liczby zakażeń wymienia na tle bakterii środowiskowych. Wszystkie prace, które wiążą się z obsługą strzyków, powinny być wykonywane zdezynfekowanymi dłońmi w rękawiczkach jednorazowych.
 

Błędy żywieniowe a układ odpornościowy krów

Rozpatrując błędy żywieniowe, powinniśmy skupić się na maksymalizowaniu sprawności układu odpornościowego zwierząt. Szczególnego znaczenia nabiera podaż odpowiednich witamin, mikro- i makroelementów, a w szczególności: witaminy E, cynku, miedzi, selenu. Witamina E bierze aktywny udział w produkcji ciał odpornościowych. Cynk ma duży udział w regeneracji nabłonka w wymieniu, którego integralność jest bardzo ważna w ochronie przed infekcjami. Miedź reguluje funkcje neutrofili, monocytów, limfocytów T oraz produkcję przeciwciał. Selen poprawia sprawność układu odpornościowego poprzez działania regulujące metabolizm hormonów tarczycy oraz uczestniczy w procesach antyoksydacyjnych.
 

Naszmix KWM Max - skuteczne wsparcie w walce z wysokim LKS

Produktem, który odpowiada na wszystkie te potrzeby i jednocześnie minimalizuje poziom komórek somatycznych, jest Naszmix Opti KWM Max. To mieszanka mineralno-witaminowa o optymalnym składzie, pozytywnie wpływająca na sprawność układu odpornościowego zwierząt, a co za tym idzie – prowadząca do obniżenia LKS w mleku.


Materiał ukazał się w „Magazynie Najbliżej Rolnika” nr 1/2025 (19)